Του Γ. ΔΕΛΑΣΤΙΚ*
Ριζική αλλαγή στους συσχετισμούς δυνάμεων στη Μέση Ανατολή θα επιφέρει ενδεχόμενη ανατροπή του καθεστώτος του Μπασάρ αλ – Ασαν στηΣυρία. Μια ανατροπή που δεν φαίνεται πλέον απίθανη, καθώς η Δαμασκός αδυνατεί να ελέγξει την κατάσταση και να καταπνίξει την ένοπλη εξέγερση. Η παράταση των συγκρούσεων έχει επιτρέψει την υπονομευτική για το καθεστώς ολοένα και μεγαλύτερη ανάμιξη εξωτερικών δυνάμεων, οι οποίες χρηματοδοτούν, εξοπλίζουν και τροφοδοτούν ακόμη και με ένοπλους μαχητές τις αντικαθεστωτικές δυνάμεις.
Οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ και μεγάλων ευρωπαϊκών χωρών, το Ισραήλ, η Τουρκία και τα πιο αντιδραστικά καισκοταδιστικά αραβικά καθεστώτα συμμετέχουν δραστήρια στην προσπάθεια απαλλαγής της Δύσης και του Τελ Αβίβ από ένα πολύ ενοχλητικό καθεστώς που παίζει ρόλο – κλειδί στο Μεσανατολικό.
Αμερικανοί και Ευρωπαίοι γνωρίζουν ότι δεν είναι ακόμη ώριμες οι συνθήκες για να επιχειρήσουν να ρίξουν τον Ασαντ με
στρατιωτική επέμβαση, όπως έκαναν στην περίπτωση της Λιβύης, με τον
πόλεμο που διεξήγαγε το ΝΑΤΟ εναντίον του Μουαμάρ Καντάφι. Έχουν σωστά
επιλέξει την τακτική του ασταμάτητου πολέμου φθοράς, ευελπιστώντας ότι αυτή θα βοηθήσει να υποσκάψουν αποτελεσματικά τις δυνατότητες επιβίωσης του συριακού καθεστώτος.
Στη φάση αυτή εξακολουθεί να ισχύει η άποψη ότι απόπειρα κατάληψης της Συρίας από τις ΗΠΑ, τοΝΑΤΟ, το Ισραήλ και αραβικές χώρες που συμπαρατάσσονται με τη Δύση με πολεμικά μέσα και στρατιωτική εισβολή, θα προκαλούσε πιθανότατα μείζονα ανάφλεξη ένοπλων συγκρούσεων στο
Λίβανο, στην Παλαιστίνη, στο Ιράκ και στις πετρελαιοφόρες περιοχές της
βορειοανατολικής Σαουδικής Αραβίας, ενδεχομένως και στο Μπαχρέιν, με πρωταγωνιστικό ρόλο του Ιράν.
Η
δυναμική συγκρούσεων τέτοιους εύρους ταυτόχρονα δεν αποκλείεται καθόλου
να κατέληγε και σε πόλεμο των ΗΠΑ και των συμμάχων τους εναντίον του
Ιράν, το οποίο όμως είναι μια χώρα που είναι αδύνατον να καταληφθεί και
να υποδουλωθεί από ξένα στρατεύματα.
Η πρόκληση μιας τέτοιας σύγκρουσης εκ μέρους της Ουάσινγκτον θα συνιστούσε κολοσσιαίο σφάλμα,
όσο και αν την επιθυμεί διακαώς η ακροδεξιά κυβέρνηση του Ισραήλ και
κάνει το παν για να εξωθήσει τα πράγματα προς την κατεύθυνση αυτή.
Πολύ περισσότερο που υπάρχει άλλος δρόμος για να επιτευχθεί η πτώση του Ασαντ χωρίς γενίκευση της σύγκρουσης και χωρίς το Ιράν να μπορεί να προκαλέσει τέτοια αναταραχή.
Δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι σήμερα το συριακό καθεστώς έχει πολύ ευρύτερη λαϊκή βάση από τους αντικαθεστωτικούς. Υπερέχει επίσης συντριπτικά στον στρατιωτικό τομέα, όπως είναι αυτονόητο, παρά τον εντονότατο και αφειδή εξοπλισμό των αντιπάλων του Ασαντ.
Πρέπει επίσης να τονίσουμε ότι σε αντίθεση με τη Λιβύη,
όπου ο Καντάφι και ο στενός του κύκλος ήταν το παν, στη Συρία την
εξουσία δεν την έχει ο Ασαντ, ούτε στηρίζεται η ισχύς του καθεστώτος σε
αυτόν. Την εξουσία την ασκεί το Μπάαθ.
Σε αντίθεση με τον πατέρα του, που ήλεγχε τα πάντα, ο Μπασάρ αλ - Ασαντ (ο
οποίος βρέθηκε απρόθυμα στην εξουσία και μόνο εξαιτίας του γεγονότος
ότι σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα ο αδελφός του Μπαζίλ που
προοριζόταν για ηγέτης της χώρας) είναι μια συμβολική κυρίως φιγούρα που
δεν έχει τίποτα άλλο πέρα από το όνομά του. Η στρατηγική συνεργασία της Συρίας με το - μη αραβικό, υπενθυμίζουμε - Ιράν είναι
καθοριστικός παράγοντας ισχύος της Δαμασκού στον αραβικό κόσμο σήμερα. Η
Συρία είναι κυρίως αυτή που μοιράζει στους Άραβες συμμάχους της χρήματα
και όπλα που της δίνει η Τεχεράνη, με το Ιράν φυσικά να συμβάλλει τα
μέγιστα στην οικονομική επιβίωση του συριακού καθεστώτος και στον διαρκή
στρατιωτικό εξοπλισμό του, πληρώνοντας οι Ιρανοί και τμήμα των όπλων
που η Ρωσία παρέχει ασταμάτητα στη Δαμασκό για λόγους υπεράσπισης των συμφερόντων της Μόσχας στη Μέση Ανατολή.
Αν
η Συρία πέσει σιγά σιγά, φθειρόμενη διαρκώς από τα μέσα το Ιράν δεν
είναι σε θέση να προκαλέσει χωρίς τη Δαμασκό ευρύτερο πόλεμο στη Μέση
Ανατολή. Οι σημερινοί Άραβες σύμμαχοί του θα κάνουν πίσω.
ΜΠΑΑΘ - ΑΝΤΕΧΕΙ ΑΚΟΜΗ, ΑΛΛΑ ΓΙΑ ΠΟΣΟ;
Ο πληθυσμός της Συρίας συνεχίζει στη μεγάλη πλειοψηφία του, στο σύνολο της χώρας, να υποστηρίζει το καθεστώς του Μπάαθ. Όσο όμως διαρκούν οι συγκρούσεις και επιδεινώνεται η οικονομική κατάστασή του, με παράλληλη ενίσχυση του αισθήματος ανασφάλειας, όλο και περισσότερο αποδυναμώνεται η εμπιστοσύνη προς τον Ασαντ. Χαλαρώνουν έτσι οι δεσμοί τμημάτων του πληθυσμού με το καθεστώς. Δεδομένου ότι στα αυταρχικά καθεστώτα η ισχύς είναι ο καθοριστικός παράγοντας εξουσίας,
η παράταση της αμφισβήτησης της επί μισόν αιώνα παντοδυναμίας του Μπάαθ
οδηγεί σε ταλάντευση ολοένα και μεγαλύτερο αριθμό Σύρων. Αν συνεχιστεί
αυτό επί πολύ ακόμη, το καθεστώς θα καταρρεύσει.
*Δημοσιεύθηκε στο «Έθνος» την Τετάρτη 22 Αυγούστου 2012.
