Νοητική υστέρηση σε όλα τα κανάλια
Η αρχή «της νοητικής απονέκρωσης» εφαρμόζεται κατ΄ εξοχήν στα ΜΜΕ.
Ο Τεοντόρ Αντόρνο (*) το κατάγγειλε ήδη από τη δεκαετία του 1940:
«Μετά από κάθε επίσκεψή μου στον κινηματογράφο, και παρά την προσπάθειά
μου να παραμείνω σε εγρήγορση, βγαίνω λίγο πιο βλάκας και λίγο
χειρότερος». Τι θα έλεγε αν αντιμετώπιζε την επικοινωνιακή λοβοτομή
της σημερινής βιομηχανίας των πολυμέσων! Ποια θα ήταν τα σχόλιά τους
για το Big Brother για το Survivor και για τη Γερμανία, που ψάχνει το επόμενο Super Idol: φαντάζεσθε τον Αντόρνο σαν VIP καλεσμένο στην εκπομπή Ο εκατομμυριούχος; Αδιανόητο!!
Πολύ
περισσότερο από παλιά, σκεπτικό των ιθυνόντων των ΜΜΕ είναι ότι το
κοινό τους μπορούν να το κρατήσουν, να κρατήσουν χαμηλά το επίπεδό τους.
Και το τραγικό είναι ότι η προσπάθεια αυτή μοιάζει να φέρνει
αποτέλεσμα: γιατί όσο πιο επίπεδη είναι η μορφή, τόσο ψηλότερα ανεβαίνει
η τηλεθέαση, όσο πιο στενοκέφαλη είναι η εκπομπή, τόσο πλατύτερο είναι
το χαμόγελο ικανοποίησης των υπευθύνων του προγράμματος.
Μέρα
τη μέρα, νύχτα τη νύχτα, ο ίδιος αποβλακωτικός χυλός, που νεκρώνει τα
νεύρα: συζητήσεις, όπου λέγονται πολλά, χωρίς να λέγεται τίποτα,
ριάλιτι-σαπουνόπερες με σελέμπριτις που δεν τις ξέρει ούτε η μάνα τους.
Κωμωδίες χωρίς χιούμορ, κουίζ για ηλιθίους, πληροφορικές εκπομπές χωρίς
καμμία πληροφοριακή αξία, άνευρα σόου -όποιος καταφέρει να αντέξει όλα
αυτά, χωρίς να εκπέσει πνευματικά, θα νοιώσει την τελευταία φλογίτσα
νοητικής δραστηριότητας των ελίκων του εγκεφάλου του να σβήνει,
παρακολουθώντας κάποια εκπομπή λάιφστάιλ ή κάποιον ανεγκέφαλο ράπερ να
κακοποιεί τα όργανα και τις νότες.
Τις
συνέπειες αυτής της διάδοσης της βλακείας, που προωθούν τα Μέσα,
περιέγραψαν οι Στεφαν Μπόνερ και Ανε Βάις στο μπεστ σέλερ τους « Η
γενιά τω κρετίνων». Είναι παράδοξο: αν και η κάθε είδους γνώση στον
κόσμο απέχει σήμερα μόνο ένα κλικ του ποντικιού, εκατομμύρια νέοι έχουν
περιπέσει σε τέτοια νοητική αφασία, που πλέον δεν ξέρουν τι ακριβώς δεν
ξέρουν. Οι φιλοδοξίες αντίδρασης στην προσωπική μας αποβλάκωση είναι
σπανιότατες. Κι από πού άλλωστε να προέλθουν τέτοιες φιλοδοξίες. Σε
τελευταία ανάλυση, δεν έμαθαν ποτέ ότι η μόρφωση είναι αυτοδύναμη αξία
και ότι έτσι και αλλιώς αξίζει τον κόπο να γνωρίσεις «τη ζωή, το σύμπαν
και τα υπόλοιπα» (κατά Ντάγκλας Ανταμς) -έστω κι αν αυτή η γνώση δε σου
προφέρει συμβόλαιο μοντέλου σε κάποιον μεγαλομόδιστρο, ούτε και
συμβόλαιο να γυρίσεις δίσκο στην ΕΜΙ.
(*) Γερμανός φιλόσοφος και μουσικολόγος (1903-1969)
----
από το βιβλίο"Οχι άλλοι βλάκες στην Εξουσία" Μ. Σμιτ-Σάλομον
εκδόσεις "γνώση".
